Salgın Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne nasıl yansıyacak?
Yeni tip koronavirüsün yayılması tüm ulusların yeni büyük meydan okuması olarak karşımızda durmaktadır. Zira koronavirüsün yüzde 30 oranla küresel büyümenin ana motoru olan Çin’i vurmasının diğer ülkeleri etkilememesi düşünülemezdi. Bu nedenle salgının Çin’i değil aynı zamanda Çin’in önerdiği Kuşak ve Yol İnisiyatifi başta olmak üzere bir dizi ülkeyi etkileyeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Buna karşın Kuşak ve Yol İnisiyatifi hattındaki projeleri üzerinde koronavirüs gölgesinin kısa süreli olacağını aklımızdan çıkarmamalıyız.
İlk olarak, Çin’in salgını kontrol etme çabaları yeni teyit edilen vakaların sayısının azalmasıyla olumlu bir raya girdi. Dünya Sağlık Örgütü (DÖS) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus 26 Şubat tarihinde yaptığı açıklamada Çin dışındaki koronavirüs teşhislerin ilk kez Çin’de teşhis vakalarını aştığını bildirdi.
ESNEK VE CANLI EKONOMİNİN DAYANLIKLILIK TESTİ
Devlete ait Varlıkları Denetleme ve İdari Komisyonu, 20 binden fazla büyük işletmenin yüzde 80’den fazlasının, küçük ve orta işletmelerin ise yüzde 30’a yakınının yeniden üretime geçtiğini bildirmesi de salgının getirdiği kara bulutların kısa sürede dağıtılabileceği noktasında güven veriyor.
İkincisi, Çin ekonomisi büyük esnekliğe, potansiyele ve canlılığa sahiptir. 2019 yılında Çin’in toplam Gayri Safi Yurt İçi Hasılası (GSYİH) 100 trilyon yuan yani 14,30 trilyon dolara yakındı ve yüzde 6,1’lik bir büyüme kaydedildi. 2018’de de büyüme yüzde 6,6’nın altında olmasına rağmen küresel büyüme ortalamasından yüksek olduğu ve kişi başı düşen gelirin 10 bin doları aştığı kaydedilmeli.
UZMANLAR ÇİN EKONOMİSİ İÇİN İYİMSER
Çin ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki ticaret anlaşmazlığına rağmen Çin’in ihracatının yüzde 5 büyümesi sadece Çin ekonomisinin dayanıklılığını değil aynı zamanda Beijing’in dış ticaretinin optimizasyon kapasitesini de kanıtlamakta. Yale Üniversitesi’nde kıdemli bir araştırmacı olan Stephen Roach, Çin Halk Bankası’nın son günlerde piyasaya likidite vermeye devam ettiğini ve ülkenin zorluklarla başa çıkmak için yeterli politika araçlarına sahip olduğunu belirtti. Reuters’in son zamanlarda görüştüğü 40 ekonomist ise Çin’in ekonomik görünümü hakkında iyimser olduklarını ve Çin ekonomisinin bu yılın ikinci çeyreğinde hızla toparlanacağına inandığını söyledi.
Üçüncüsü, Kuşak ve Yol projelerinde çalışan insanların genellikle bölge halkından olduğuna işaret etmeliyiz. Şu anda Çin devletine ait işletmelerin yurtdışı şubelerinde çalışanların oranı yüzde 85’i aşmaktadır ve diğer işletmelerde de yerelleşme oranı yüzde 90’ın üstündedir. Örneğin, Petro-China’nın Endonezya’daki iştiraki ve China Mobile’ın Pakistan’daki şubesinin çalışanlarının yüzde 99’u yerel nüfustan seçilmektedir. Öte yandan, denizaşırı projelerde çalışan Çinlilerin çoğu koronavirüsün bir kriz halini aldığı Bahar Bayramı döneminde Çin’e dahi dönmedi. Bu, bahsi geçen kişilerin virüsü taşıma şanlarının minimum olduğu anlamına gelir.
ÇİN’DEN 100 MİLYARI AŞAN YATIRIM
Dördüncü, Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin ortağı olan ülkelerin çoğu koronavirüsün etkisini azaltmak için Çin hükümeti ile yakın iş birliği içerisinde. 2013’ten bu yana Çin, Kuşak ve Yol hattında kalan ülkelere 100 milyar dolardan fazla yatırım yaptı ve 2 milyar dolar vergi ödedi. Dolayısıyla çok sayıda ülke bugün Çin’i desteklemenin aslında günün sonunda kendi ekonomik büyümesine de hizmet edeceğinin bilincinde. 160’tan fazla ülkenin ve 30 uluslararası örgüt liderinin Çin Halk Cumhuriyeti’ne destek mektubu yazmasına şaşırmamalı.
Kimi ülkelerin Çin’e olan hava ve demiryolu hizmetlerini askıya almasının da kısa süre sonra sona ereceği öngörülmelidir. Çin’in aldığı önleyici ve kontrol tedbirleri sayesinde Beijing ile Kuşak ve Yol ülkeleri arasındaki iş birliği eski temposunun ötesine geçen bir ivmeyi günün sonunda mutlaka yakalayacaktır. Uluslararası Para Fonu Genel Müdürü Kristalina Georgieva’nın son zamanlarda söylediği gibi, salgın hızla kontrol edilirse Çin ekonomisi yakında toparlanacak.
GAMZE DÜRMEZ
